Hêracleitus of Ephesus - B: Extant Original Fragments

(English)

B. FRAGMENTE [I 150. 1 App.]
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ
22 B 1 [2 Bywater]. SEXT. Adv. math. VII 132 [Vgl. A 4. 16. B 51] τοῦ δὲ λόγου τοῦδ' ἐόντος ἀεὶ ἀξύνετοι γίνονται ἄνθρωποι [Ι 150. 5 App.] καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον˙ γινομένων γὰρ πάντων κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι, πειρώμενοι καὶ ἐπέων καὶ ἔργων τοιούτων, ὁκοίων ἐγὼ διηγεῦμαι κατὰ φύσιν διαιρέων ἕκαστον καὶ φράζων ὅκως ἔχει. τοὺς δὲ ἄλλους [I 150. 10] ἀνθρώπους λανθάνει ὁκόσα ἐγερθέντες ποιοῦσιν, ὅκωσπερ ὁκόσα εὕδοντες ἐπιλανθάνονται.

22 B 2 [92]. SEXT. Adv. math. VII 133 [I 151. 1 App.] διὸ δεῖ ἕπεσθαι τῶι 〈ξυνῶι, τουτέστι τῶι> κοινῶι˙ ξυνὸς γὰρ ὁ κοινός. τοῦ λόγου δ' ἐόντος ξυνοῦ ζώουσιν οἱ πολλοὶ ὡς ἰδίαν ἔχοντες φρόνησιν.

22 B 3 [0]. AËT. II 21, 4 (D. 351, 20) [I 151. 5] (περὶ μεγέθους ἡλίου) εὖρος ποδὸς ἀνθρωπείου.

22 B 4 [J. of phil. IX 230]. ALBERT. M. de veget. IV 401 p. 545 Meyer H. dixit quod Si felicitas esset in delectationibus corporis, boves felices diceremus, cum inveniant orobum [I 151. 10 App.] ad comedendum.

22 B 5 [130, 126]. ARISTOCRITUS Theosophia 68 [BURESCH Klaros S. 118], ORIG. c. CELS. VII 62 καθαίρονται δ' ἄλλωι αἵματι μιαινόμενοι οἷον εἴ τις εἰς πηλὸν ἐμβὰς πηλῶι ἀπονίζοιτο. μαίνεσθαι δ' ἂν δοκοίη, εἴ τις αὐτὸν ἀνθρώπων ἐπιφράσαιτο [I 151. 15 App.] οὕτω ποιέοντα. καὶ τοῖς ἀγάλμασι δὲ τουτέοισιν [I 152. 1 App.] εὔχονται, ὁκοῖον εἴ τις δόμοισι λεσχηνεύοιτο, οὔ τι γινώσκων θεοὺς οὐδ' ἥρωας οἵτινές εἰσι.

22 B 6 [32]. ARISTOTELES Meteor. B 2. 355a 13 [vgl. 68 B 158] ὁ ἥλιος οὐ μόνον, καθάπερ ὁ Ἡ. φησι, νέος ἐφ' ἡμέρηι ἐστίν, ἀλλ' [I 152. 5 App.] ἀεὶ νέος συνεχῶς.

22 B 7 [37]. ARIST. de sensu 5. 443a 23 εἰ πάντα τὰ ὄντα καπνὸς γένοιτο, ῥῖνες ἂν διαγνοῖεν.

22 B 8 [46]. ARIST. Eth. Nic. Θ 2. 1155b 4
Ἡ. τὸ ἀντίξουν συμφέρον καὶ ἐκ τῶν διαφερόντων καλλίστην ἁρμονίαν [καὶ πάντα [I 152. 10 App.] κατ' ἔριν γίνεσθαι = B 80].

22 B 9 [51]. ARIST. Eth. Nic. K 5. 1176a 7 ἑτέρα γὰρ ἵππου ἡδονὴ καὶ κυνὸς καὶ ἀνθρώπου, καθάπερ Ἡ. φησιν ὄνους σύρματ' ἂν ἑλέσθαι μᾶλλον ἢ χρυσόν˙ ἥδιον γὰρ χρυσοῦ τροφὴ ὄνοις.

22 B 10 [59]. [ARIST.] de mundo 5. 396b 7 ἴσως δὲ τῶν ἐναντίων ἡ φύσις [I 152. 15] γλίχεται καὶ ἐκ τούτων ἀποτελεῖ τὸ σύμφωνον, οὐκ ἐκ τῶν ὁμοίων˙ ὥσπερ ἀμέλει τὸ ἄρρεν συνήγαγε πρὸς τὸ θῆλυ καὶ οὐχ ἑκάτερον πρὸς τὸ ὁμόφυλον καὶ τὴν πρώτην ὁμόνοιαν διὰ τῶν [I 153. 1 App.] ἐναντίων συνῆψεν, οὐ διὰ τῶν ὁμοίων. ἔοικε δὲ καὶ ἡ τέχνη τὴν φύσιν μιμουμένη τοῦτο ποιεῖν˙ ζωγραφία μὲν γὰρ λευκῶν τε καὶ μελάνων ὠχρῶν τε καὶ ἐρυθρῶν χρωμάτων ἐγκερασαμένη φύσεις τὰς εἰκόνας τοῖς προηγουμένοις ἀπετέλεσε συμφώνους, [I 153. 5 App.] μουσικὴ δὲ ὀξεῖς ἅμα καὶ βαρεῖς μακρούς τε καὶ βραχεῖς φθόγγους μείξασα ἐν διαφόροις φωναῖς μίαν ἀπετέλεσεν ἁρμονίαν, γραμματικὴ δὲ ἐκ φωνηέντων καὶ ἀφώνων γραμμάτων κρᾶσιν ποιησαμένη τὴν ὅλην τέχνην ἀπ' αὐτῶν συνεστήσατο. ταὐτὸ δὲ τοῦτο ἦν καὶ τὸ παρὰ τῶι σκοτεινῶι λεγόμενον Ἡρακλείτωι˙ [I 153. 10 App.] συνάψιες ὅλα καὶ οὐχ ὅλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνᾶιδον διᾶιδον, καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα. Vgl. PLATO Sophist. 242 D [A 10; 31 A 29].

22 B 11 [55]. [ARIST.] de mundo 6 p. 401a 8 τῶν τε ζώιων τά τε ἄγρια καὶ ἥμερα τά τε ἐν ἀέρι καὶ ἐπὶ γῆς καὶ ἐν ὕδατι βοσκόμενα γίνεταί τε [I 153. 15 App.] καὶ ἀκμάζει καὶ φθείρεται τοῖς τοῦ θεοῦ πειθόμενα θεσμοῖς˙ πᾶν γὰρ ἑρπετὸν πληγῆι νέμεται, ὥς φησιν Ἡράκλειτος.

22 B 12 [41- 42]. ARIUS DID. ap. EUS. P. E. XV 20 (D. 471, 1) [I 154. 1 App.] Ζήνων τὴν ψυχὴν λέγει αἰσθητικὴν ἀναθυμίασιν, καθάπερ Ἡ.˙ βουλόμενος γὰρ ἐμφανίσαι, ὅτι αἱ ψυχαὶ ἀναθυμιώμεναι νοεραὶ ἀεὶ γίνονται, εἴκασεν αὐτὰς τοῖς ποταμοῖς λέγων οὕτως˙ ποταμοῖσι [I 154. 5] τοῖσιν αὐτοῖσιν ἐμβαίνουσιν ἕτερα καὶ ἕτερα ὕδατα ἐπιρρεῖ˙ καὶ ψυχαὶ δὲ ἀπὸ τῶν ὑγρῶν ἀναθυμιῶνται (?)
[Vgl. B 49a. 91 und A 6. 15].

22 B 13 [54]. ATHEN. V 178 F  δεῖ γὰρ τὸν χαρίεντα   μήτε ῥυπᾶν μήτε αὐχμεῖν μήτε βορβόρωι χαίρειν καθ' Ἡράκλειτον. [Vgl. B 9]. CLEM. Strom. I 2 (II 4, 3 St.) [I 154. 10] ὕες βορβόρωι ἥδονται μᾶλλον ἢ καθαρῶι ὕδατι. [Vgl. B 37. 68 B 147. PLOTIN. I 6, 6. Aegypt. Ostrakon 12319 Wilamowitz in Berl. Sitz. Ber. 1918, 743, 12].

22 B 14 [124-125]. CLEM. Protr. 22 (I 16, 24 St.) τίσι δὴ μαντεύεται Ἡ. ὁ Ἐφέσιος; νυκτιπόλοις, μάγοις, βάκχοις, λήναις, [I 154. 15 App.] μύσταις˙ τούτοις ἀπειλεῖ τὰ μετὰ θάνατον, τούτοις μαντεύεται τὸ πῦρ˙ τὰ γὰρ νομιζόμενα κατ' ἀνθρώπους μυστήρια ἀνιερωστὶ μυεῦνται.

22 B 15 [127]. CLEM. Protr. 34 (p. 26, 6) εἰ μὴ γὰρ Διονύσωι πομπὴν ἐποιοῦντο καὶ ὕμνεον ἆισμα αἰδοίοισιν, ἀναιδέστατα [I 155. 1 App.] εἴργαστ' ἄν˙ ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος, ὅτεωι μαίνονται καὶ ληναΐζουσιν.

22 B 16 [27]. CLEM. Paedag. II 99 (I 216, 28 St.) λήσεται μὲν γὰρ ἴσως τὸ αἰσθητὸν φῶς τις, τὸ δὲ νοητὸν ἀδύνατόν ἐστιν, ἢ ὥς φησιν [I 155. 5 App.] Ἡ.˙ τὸ μὴ δῦνόν ποτε πῶς ἄν τις λάθοι;

22 B 17 [5]. CLEM. Strom. II 8 (II 117, 1 St.) οὐ γὰρ φρονέουσι τοιαῦτα πολλοί, ὁκόσοι ἐγκυρεῦσιν, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν, ἑωυτοῖσι δὲ δοκέουσι.

22 B 18 [7]. CLEM. Strom. II 17 (II 121, 24 St.) ἐὰν μὴ ἔλπηται, ἀνέλπιστον οὐκ [I 155. 10 App.] ἐξευρήσει, ἀνεξερεύνητον ἐὸν καὶ ἄπορον. [Vgl. B 27].

22 B 19 [6]. CLEM. Strom. II 24 (II 126, 5) ἀπίστους εἶναί τινας ἐπιστύφων Ἡ. φησιν˙ ἀκοῦσαι οὐκ ἐπιστάμενοι οὐδ' εἰπεῖν.

22 B 20 [86]. CLEM. Strom. III 14 (II 201, 23) Ἡ. γοῦν κακίζων φαίνεται τὴν γένεσιν, ἐπειδὰν φῆι˙ γενόμενοι ζώειν ἐθέλουσι μόρους [Ι 155. 15 App.] τ' ἔχειν, μᾶλλον δὲ ἀναπαύεσθαι, καὶ παῖδας καταλείπουσι μόρους γενέσθαι.

22 B 21 [64]. CLEM. Strom. III 21 (II 205, 7) [I 156. 1 App.] οὐχὶ καὶ Ἡ. θάνατον τὴν γένεσιν καλεῖ ... ἐν οἷς φησι˙ θάνατός ἐστιν ὁκόσα ἐγερθέντες ὁρέομεν, ὁκόσα δὲ εὕδοντες ὕπνος.

22 B 22 [8]. CLEM. Strom. IV 4 (II 249, 23) χρυσὸν γὰρ οἱ διζήμενοι γῆν [Ι 156. 5 App.] πολλὴν ὀρύσσουσι καὶ εὑρίσκουσιν ὀλίγον.

22 B 23 [60]. CLEM. Strom. IV 10 (II 252, 25)
Δίκης ὄνομα οὐκ ἂν ἤιδεσαν, εἰ ταῦτα μὴ ἦν.

22 B 24 [102]. CLEM. Strom. IV 16 (II 255, 30)
ἀρηιφάτους θεοὶ τιμῶσι καὶ ἄνθρωποι.

22 B 25 [101]. CLEM. Strom. IV 50 (II 271, 3) [I 156. 10 App.]
μόροι γὰρ μέζονες μέζονας μοίρας λαγχάνουσι.

22 B 26 [77]. CLEM. Strom. IV 143 (II 310, 21)
ἄνθρωπος ἐν εὐφρόνηι φάος ἅπτεται ἑαυτῶι [ἀποθανὼν] ἀποσβεσθεὶς ὄψεις, ζῶν δὲ ἅπτεται τεθνεῶτος εὕδων, [ἀποσβεσθεὶς ὄψεις], ἐγρηγορὼς ἅπτεται [I 156. 15] εὕδοντος.

22 B 27 [122]. CLEM. Strom. IV 146 (II 312, 15) [I 157. 1 App.]
ἀνθρώπους μένει ἀποθανόντας ἅσσα οὐκ ἔλπονται οὐδὲ δοκέουσιν.

22 B 28 [118]. CLEM. Strom. V 9 (II 331, 20)
δοκέοντα γὰρ ὁ δοκιμώτατος γινώσκει, φυλάσσει˙ καὶ μέντοι καὶ Δίκη καταλήψεται [I 157. 5 App.] ψευδῶν τέκτονας καὶ μάρτυρας.

22 B 29 [111 b]. CLEM. Strom. V 60 (II 366, 11) [nach B 104] vgl. IV 50 (II 271, 17)
αἱρεῦνται γὰρ ἓν ἀντὶ ἁπάντων οἱ ἄριστοι, κλέος ἀέναον θνητῶν˙ οἱ δὲ πολλοὶ κεκόρηνται ὅκωσπερ κτήνεα.

22 B 30 [20]. CLEM. Strom. V 105 (II 396, 10) [PLUT. d. anim. 5 p. 1014 A] [I 157. 10 App.] κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν [I 158. 1 App.] οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ' ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.

22 B 31 [21]. CLEM. Strom. V 105 (II 396, 13) [nach 30] ὅτι δὲ καὶ [I 158. 5 App.] γενητὸν καὶ φθαρτὸν εἶναι ἐδογμάτιζεν, μηνύει τὰ ἐπιφερόμενα˙ πυρὸς τροπαὶ πρῶτον θάλασσα, θαλάσσης δὲ τὸ μὲν ἥμισυ γῆ, τὸ δὲ ἥμισυ πρηστήρ. δυνάμει γὰρ λέγει ὅτι τὸ πῦρ ὑπὸ τοῦ διοικοῦντος λόγου καὶ θεοῦ τὰ σύμπαντα δι' ἀέρος τρέπεται εἰς ὑγρὸν τὸ ὡς σπέρμα τῆς διακοσμήσεως, ὃ καλεῖ [I158. 10 App.] θάλασσαν, ἐκ δὲ τούτου αὖθις γίνεται γῆ καὶ οὐρανὸς καὶ τὰ ἐμπεριεχόμενα. ὅπως δὲ πάλιν ἀναλαμβάνεται καὶ ἐκπυροῦται, σαφῶς διὰ τούτων δηλοῖ˙ [23] 〈γῆ〉 θάλασσα διαχέεται, καὶ μετρέεται εἰς τὸν αὐτὸν λόγον, ὁκοῖος πρόσθεν ἦν ἢ γενέσθαι γῆ.

22 B 32 [62] CLEM. Strom. V 116 (II 404, 1) [I 159. 1 App.]
ἓν τὸ σοφὸν μοῦνον λέγεσθαι οὐκ ἐθέλει καὶ ἐθέλει Ζηνὸς ὄνομα.

22 B 33 [110]. CLEM. Strom. V 116 (II 404, 1)
νόμος καὶ βουλῆι πείθεσθαι ἑνός.

22 B 34 [3]. CLEM. Strom. V 116 (II 404, 1)
ἀξύνετοι ἀκούσαντες κωφοῖσιν ἐοίκασι˙ [I 159. 5 App.] φάτις αὐτοῖσιν μαρτυρεῖ παρεόντας ἀπεῖναι.

22 B 35 [49]. CLEM. Strom. V 141 (II 421, 4)
χρὴ γὰρ εὖ μάλα πολλῶν ἵστορας φιλοσόφους ἄνδρας εἶναι καθ' Ἡράκλειτον.

22 B 36 [68]. CLEM. Strom. VI 16 (II 425, 35)
ψυχῆισιν θάνατος ὕδωρ γενέσθαι, ὕδατι δὲ θάνατος γῆν γενέσθαι, ἐκ γῆς δὲ ὕδωρ [I 159. 10] γίνεται, ἐξ ὕδατος δὲ ψυχή. [Vgl. B 76].

22 B 37 [53]. COLUMELLA VIII 4 si modo credimus Ephesio Heracleto qui ait sues caeno [vgl. B 13], cohortales aves pulvere vel cinere lavari.

22 B 38 [33]. DIOG. I 23 [vgl. 11 A 1 Thales]
δοκεῖ δὲ κατά τινας πρῶτος [I 159. 15] ἀστρολογῆσαι . . . μαρτυρεῖ δ' αὐτῶι καὶ Ἡ. καὶ Δημόκριτος.

22 B 39 [112]. DIOG. I 88 [I 160. 1 App.] ἐν Πριήνηι Βίας ἐγένετο ὁ Τευτάμεω, οὗ πλείων λόγος ἢ τῶν ἄλλων. [Vgl. B 104].

22 B 40 [16]. DIOG. IX 1 [s. A 1 I 140, 2 vgl. ATHEN. XIII 610 B] πολυμαθίη νόον ἔχειν οὐ διδάσκει˙ Ἡσίοδον γὰρ ἂν [I 160. 5 App.] ἐδίδαξε καὶ Πυθαγόρην αὖτίς τε Ξενοφάνεά τε καὶ Ἑκαταῖον.

22 B 41 [19]. DIOG. IX 1 [anschl. an. 40] εἶναι γὰρ ἓν τὸ σοφόν, ἐπίστασθαι γνώμην, ὁτέη ἐκυβέρνησε πάντα διὰ πάντων.

22 B 42 [119]. DIOG. 1 τόν τε Ὅμηρον ἔφασκεν ἄξιον ἐκ τῶν ἀγώνων [I 160. 10 App.] ἐκβάλλεσθαι καὶ ῥαπίζεσθαι καὶ Ἀρχίλοχον ὁμοίως [Vgl. A 22 B 56].

22 B 43 [103]. DIOG. IX 2 ὕβριν χρὴ σβεννύναι μᾶλλον ἢ πυρκαϊήν.